Napier

"Tekst zwyciężył w I etapie I Konkursu Redakcyjnego w kategorii "Najwięcej Lubiących to!" zdobywając 59 głosów użytkowników. Gratuluję - Administrator NNZ"

Wtorek 3 lutego 1931 był spokojny. Jak co dzień otwarto sklepy, dzieci posłano do szkół, zatrdnieni szczęśliwcy udali się do pracy, ci, którzy aż tyle szczęścia nie mieli, tłoczyli się przed urzędem miejskim w oczekiwaniu na nowe ogłoszenia. Poranek toczył się jak setki przed nim. O 10:47 ziemia nagle zaczęła drżeć. Trzęsienie było tak mocne, że budynki waliły się jakby zbudowano je z klocków. Ludzie wpadli w panikę, część próbowała schronić się w domach, inni wylegli na ulice. Tylko dwie i pół minuty, 150 sekund pierwszych wstrząsów wystarczyło, by to dość spore jak na ówczesne czasy miasto (ponad 16000 mieszkańców), niemal zrównać z ziemią. Po ustąpieniu wstrząsów ludzie zaczęli oddychać z ulgą. Za wcześnie. Miasto zaczęło płonąć, a pożar – mimo błyskawicznej reakcji straży pożarnej – rozprzestrzeniał się w mgnieniu oka. Nie było pomocy dla uwięzionych pod gruzami ludzi. Trzęsienie nie oszczędziło także lokalnych linii tramwajowych – szyny zostały wyrwane z bruku i powyginane. Nigdy już ich nie przywrócono. „Miasto zostało zmiecione z powierzchni ziemi” - tak później opisywano to wydarzenie w dzienniku The Dominion. Łącznie w Napier, pobliskim Hastings i Wairoa życie straciło 256 osób, a tysiące odniosło rany. Ci, którzy przeżyli, nie mieli dokąd wracać...

Obawiając się powrotu do własnych domów, ludzie przenieśli się na ulice, do Nelson Park i na Marine Parade. Powoli zaczynał odradzać się miejscowy biznes, ale sytuacja nadal wydawała się beznadziejna. Szybko powołano zatem Napier Reconstruction Commitee, a ówczesny premier Nowej Zelandii, przekonany przez miejscowe władze, przeznaczył na odbudowę miasta $800 000, rząd zdecydował się także udzielić aż $3 000 000 pożyczki. Było to posunięcie ryzykowne w obliczu sytuacji ekonomicznej kraju, ale jego efekty przerosły chyba wszelkie wyobrażenia. Cztery biura architektoniczne z Napier połączyły siły, by wspólnie opracować spójną koncepcję nowego miasta. Niejaki E.A. Williams forsował – skutecznie zresztą – sztukę art deco.

Po Nowej Zelandii szybko rozeszła się wieść, że Napier zaczyna stawać na nogi. Do miasta zaczęli więc ściągać robotnicy z całego kraju. A gdzie są ludzie, tam rozwija się także handel. W ten oto sposób pożyczone tylko Napier pieniądze zaczęły „rozchodzić się” po całej Aotearoa. I wbrew wszelkiej logice to właśnie to wydarzenie pomogło uchronić kraj długiej, białej chmury przed finansową katastrofą. A samo miasto jednym słowem odżyło.

Niemniej w kraju zmieniono przepisy budowlane, nakazano wprowadzenie znacznych umocnień budynków, by tragedia z Hawke's Bay się nie powtórzyła. W Napier trzeba teraz uzyskać specjalne pozwolenie, by wybudować w centrum cokolwiek nieprzystającego do stylu „art deco”.

Skutki tamtego trzęsienia ziemi widać do dziś. Brzeg w Napier podniósł się o całe 2 metry, a na pięknie zagospodarowanym nabrzeżu postawiono pomnik pamięci ofiar katastrofy. Będąc w mieście warto podążyć specjalnie wyznaczoną trasą, by z bliska przyjrzeć się najbardziej okazałym budynkom i zobaczyć, jak wyglądały skrzyżowania czy ulice przed 3 lutego 1931. Nie można także nie odwiedzić miejscowego muzeum, by choć przez chwilę poczuć się tak, jak czuli się ludzie tego pamiętnego dnia...